Is There Scientific Research Outside The University of Iceland?

 

Questions like the one raised in the title of this post are always difficult to answer in the abstract. Therefore, for what it is worth, let me give a possible answer to it by using an "observational" approach. Let me postulate that observing the distribution of successful grant applications from Rannis can be used as an indicator of the level of research activity in different universities and depatments. Based on this assumption, we can try to make a few informed inferences by browsing through the list of grants awarded by Rannis for 2007.  

In my field, computer science, researchers from Reykjavík University obtained four out the five new grants. (The fifth went to Magnus M. Halldorsson from HÍ Congrats Magnus!)  In the subject area “Verkfræði, tækni- og raunvísindi”, researchers from Reykavík University were awarded five of the 11 grants. This seems to indicate that  about half of the Rannis funded research in science and engineering in Iceland will take place outside the University of Iceland.  For computer science, I have many more data related to publications in international outlets that can be used to argue that a much larger percentage of research in that field is being done outside the walls of the University of Iceland. A discussion of those data will need another post, as the margins of this blog post are too narrow to hold it. 

Overall, computer science at Reykjavík University will receive about 25 million ISK  from Rannis during 2007, and mathematics will get 8 million (courtesy of Einar Steingrimsson and his top class research group in algebraic combinatorics). This is the result of a lot of work by several dedicated scientists. I find it amazing that the use of so many (expensive) brain cycles results only in about 33 million ISK for research, which is barely one third of an "Elton John": our new currency :-( This is substantially less than the funding that BRICS received for one year from the Danish National Research Foundation during the first five years of its existence. 

The new  Rannis grants for the subject area “Verkfræði, tækni- og raunvísindi” amounted to about 34 million overall. It seems clear to me that  science in Iceland would greatly benefit by a substantial increase in the level of Rannis funding.

To go back to my motivating question, the "observational approach" seems to indicate that the answer  is a resounding yes. I leave the drawing of further conclusions as an exercise to the people who hold the purse. 

Ráðherra og efling vísinda

Uppruni:  Fréttablaðið, 31. janúar 2007  (Ath:  þar vantaði nafn eins höfunda)

Menntamálaráðherra skrifaði grein í Fréttablaðið sl. föstudag þar sem
hún virðist líta svo á að stuðningur við samkeppnissjóði sem helstu
leið til fjármögnunar vísindarannsókna jafngildi andstöðu við að efla
Háskóla Íslands. Við undirrituð, sem erum starfandi vísindamenn við
Háskólann í Reykjavík, erum ósammála þessari röksemdafærslu og viljum
hér koma á framfæri sjónarmiðum okkar í málinu.

Vísinda- og tækniráð - sem í sitja, auk annarra, ráðherrar menntamála,
iðnaðar og fjármála, ásamt forsætisráðherra - á að móta stefnu hins
opinbera í vísindamálum. Ráðið birti sl. vor stefnu fyrir tímabilið
2006-2009. Þar er lögð áhersla á mikilvægi þess að efla
samkeppnissjóði, og m.a. sagt orðrétt:

„Vísinda- og tækniráð hvetur til þess að [...] hækkun beinna
fjárveitinga til rannsókna renni að stærstum hluta til samkeppnissjóða
og áætlana sem úthluta fé á grundvelli umsókna og faglegs mats."

Undir þetta tökum við heilshugar. Hins vegar gefur auga leið að
samningur menntamálaráðherra við Háskóla Íslands, um þriggja milljarða
króna aukin framlög á ári til rannsókna við skólann, fer þvert gegn
ofangreindri stefnu Vísinda- og tækniráðs, sem ráðherra átti þátt í að
móta.

Við erum síður en svo mótfallin því að rannsóknir við Háskóla Íslands
séu efldar. Það er hins vegar ástæða fyrir þeirri áherslu sem Vísinda-
og tækniráð leggur á að auknar fjárveitingar til rannsókna fari að
stærstum hluta gegnum samkeppnissjóði. Hún er orðuð svo í stefnu
ráðsins: „Samkeppnissjóðir eru eitt virkasta stýritækið til að
vísinda- og þróunarstarf beri árangur."

Skilvirkasta leiðin til að efla rannsóknir á Íslandi er að láta fé til
þeirra renna gegnum samkeppnissjóði. Það tryggir að peningarnir fari í
bestu verkefnin, og til bestu vísindamannanna, hvar sem þeir starfa.
Miðað við styrk HÍ í rannsóknum í dag er ljóst að skólinn myndi, svo
lengi sem hann dregst ekki aftur úr í samkeppninni, fá 75-80% af því
fé sem sett yrði í slíka sjóði.

Sá munur yrði þó á, miðað við þá beinu fjárveitingu sem ráðherra samdi
um, að tryggt yrði að bestu verkefnin og bestu vísindamennirnir innan
HÍ yrðu styrkt. Það myndi efla HÍ á mun skilvirkari hátt en sá
samningur sem ráðherra gerði. Að auki myndi sú leið efla uppbyggingu
allrar vísindastarfsemi á Íslandi, og þannig verða öllu
vísindasamfélaginu - og um leið öllu samfélaginu - til hagsbóta.

Anna Ingólfsdóttir, Björn Þór Jónsson, Einar Steingrímsson, Luca
Aceto og Rögnvaldur J. Sæmundsson. Höfundar eru starfandi vísindamenn við HR.

Harvard's Search for New President

 

I stumbled across an interesting article describing Harvard's search for a new president.  Here is an excerpt that should please readers of this blog.

 

The growing financial importance of research also could pressure Harvard to tap a scientist, something it hasn't done since 1933.

Reykjavík University is about to advertise for a position as Dean of the School of Science and Engineering, and I trust that one of the pre-requisites for the job will be outstanding scientific credentials. I hope that, unlike Harvard we won't have qualms about becoming a "giant science lab." 

 

On Ranking Improvement

Nowadays, many departments and universities are working hard to move up in the Shanghai Jiao Tong University University Ranking, the Times Higher Education Supplement World University Ranking, the US News & World Report Ranking to name but a few. Indeed, a department/university has to continually improve itself just to maintain its current position. Is it worthwhile to set oneself the goal of becoming a top 100 university in the world, say?

Readers of this blog, if there are any, might find the opinion of Moshe Vardi, a careful observer of academic life and one of the outstanding computer scientists of our time, on this issue illuminating. In his interview  Moshe Vardi Speaks Out (on the Proof, the Whole Proof, and Nothing But the Proof) by Marianne Winslett (SIGMOD RECORD, Volume 35, Number 1, March 2006), Moshe said: 

The goal of improving a department’s ranking is not a realistic goal. You can say that you want to have more graduate students; that is something you can measure: how many graduate students do you admit per year? You can look at the average GRE score of the students, and say that you would like to have better graduate students. You can say that you would like to see your department getting more funding. There are all kinds of things you can measure and you can control, but you cannot control the ranking that US News will generate with their complex formulas. Since everybody is trying to improve, it would be nice if you could squeeze more departments into the top ten. But since only ten departments can be in the top ten, I think it is not a useful goal for departments to have. I would advise departments to focus on measurable goals and attainable goals. I never felt that the goal of ranking improvement was useful or attainable.

(The emphasis is mine.) I think that all of the Icelandic universities would benefit by following, or at least considering carefully, Moshe's advice. For instance, to the best of my knowledge, there are now three PhD students in computer science in Icelandic universities. What about setting ourselves the goal of improving that number fourfold, say? On a different note, a quick and dirty  count indicates that the members of staff affiliated with computer science departments in Iceland have all together about 330 entries in the DBLP (one of the most comprehensive bibliographic databases for computer science researchers available at http://www.informatik.uni-trier.de/~ley/db/index.html). I might set computer science at Reykjavík University the goal to achieve 300 entries in the DBLP within five years. If we can do so, other forms of recognition will surely  follow. 

  

 

Er Samfylkingin á móti eflingu HÍ?

uppruni: Fréttablaðið 26 jan 2007

Samningur sá sem nýlega var gerður við Háskóla Íslands um eflingu rannsókna við skólann markar tímamót. Sameiginlegt markmið samningsaðila er að tryggja gæði kennslu og rannsókna við Háskólann og stuðla að metnaðarfullri framþróun í starfsemi skólans.

Framlög til Háskóla Íslands voru hækkuð um 300 milljónir króna á fjárlögum 2007 í tengslum við samninginn. Rannsóknarframlög til skólans munu hækka um 640 milljónir króna árlega á tímabilinu 2008-2011 og hafa þá hækkað um tæpa þrjá milljarða í lok samningstímabilsins, árið 2011.

Það er athyglisvert að Samfylkingin hefur nú tekið þann kúrs að leggjast gegn þessari eflingu Háskóla Íslands líkt og fram kemur í grein þingmannsins Þórunnar Sveinbjarnardóttur í Fréttblaðinu miðvikudaginn 24. janúar. Þórunn segir að best sé að setja aukið fjármagn í samkeppnissjóði og að sú ákvörðun að efla rannsóknir við HÍ „sé í raun óskiljanleg í ljósi þróunarinnar á háskólastigi og í vísindasamfélaginu". Með samningnum sé verið að „feta veg meðalmennskunnar".

Þetta eru kaldar kveðjur til Háskóla Íslands og óneitanlega nýstárlegur rökstuðningur að með því að efla okkar helstu menntastofnun verulega sé verið að ýta undir meðalmennsku.

Ekki síður vekur athygli að Samfylkingin sem til þessa hefur verið óvinveitt einkareknum háskólum og haft horn í síðu samkeppnissjóða skuli nú leggjast gegn því að Háskóli Íslands sé efldur með þeim rökum að betur hefði farið á því að leggja fjármagnið í samkeppnissjóði.

Höldum nokkrum staðreyndum til haga. Á undanförnum árum hafa framlög til háskólamenntunar aukist hröðum skrefum, eða úr 6,6 milljörðum við upphaf kjörtímabilsins árið 2002 í 10,8 milljarða á fjárlögum þessa árs. Fjöldi háskólanema hefur tvöfaldast á örfáum árum. Námsframboðið hefur aldrei verið meira. Framlög í samkeppnissjóði hefur rúmlega tvöfaldast á kjörtímabilinu. Er þetta að feta veg meðalmennskunnar?

Ég fagna því að Samfylkingin áttar sig loks á mikilvægi samkeppnisjóða. Það er stefna ríkisstjórnarinnar að áfram verði unnið að eflingu þeirra og raunar sérstaklega tekið fram í samningi stjórnvalda og HÍ.
Til að háskólar og vísindamenn þeirra séu í stakk búnir til að keppa um fé í samkeppnissjóðum, innlendum jafnt sem erlendum, verður hins vegar ákveðinn grunnur að vera til staðar. Á síðustu árum hafa rannsóknarframlög til háskóla margfaldast. Með nýjum samningi er Háskóli Íslands viðurkenndur sem hornsteinn okkar háskólakerfis. Er Samfylkingin á móti því?

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir

Höfundur er menntamálaráðherra.

More Funding and More Variety!

I feel that the time is ripe for scientific research in Iceland to  make the next quantum leap, and enter the "big league" in selected research areas. In order to achieve this aim, as eloquently argued by several of my fellow bloggers in newspaper articles, the scientific policy makers in the country should take steps that will make it attractive for high class foreign scientists, ranging from doctoral students to professors, to spend some of their careers in the country, and contribute to its research environment.

How can Iceland entice top notch scientists? The country can already offer a high quality of life, but it should also offer scientists a good environment and strong support for their research.  The level of research funding for universities should be increased, and some (controversial) steps have been taken in this direction. However, to the best of my knowledge, so far these steps have not been followed up by a comparable increase in the level of funding available to Rannis (The Icelandic Fund for Research), which is the prime, if not the only, source of financing for basic research in Iceland. The active researchers in Iceland are fighting every year for the small funds that are available, and I suspect that many good projects by young scientists cannot be funded because of lack of resources. Moreover, the only type of funding that is available relates to projects. There is no funding that is available to set up, and help run, research centres and international PhD schools. There is no fund that I know of, be it private or public, that rewards excellence in research by allowing the best scientists in the country to devote themselves to their work for some period of time, say five years, without having to go through the time consuming and unreliable process of applying for funding year in year out. 

Given the level of available funding, how likely is it that a world class scientist will relocate to Iceland?  Discuss by posting comments! (My personal answer is: very unlikely.)

Einar Steingrímsson and others have suggested that Rannis should be given about 2 billion ISK each year to hand out to the best researchers in the country. I agree with these colleagues. In the current economic climate, Iceland can afford this level of funding, and will benefit enormously from it. I also suggest that the available competitive funding become more varied.

 

By way of example, look at what The Netherlands have been doing for years. The Veni, Vidi, Vici programme is directed at individual researchers at various stages of their careers. It includes three forms of grant: Veni (for researchers who have recently completed their doctorates), Vidi (for experienced researchers) and Vici (for researchers of professorial quality). These schemes reward excellence at different stages of a researcher's academic career, and help scientists build research groups around them. A young researcher with a Veni grant will be welcomed with open arms by any department in the country, and is essentially guaranteed a permanent position to boot. 

The NWO/Spinoza Prize is instead a personal award for top researchers with international reputation.  A maximum of four prizes are awarded annually. The winners each receive 1.5 million euro to spend on research of their own choice for five years. The Spinoza Prize is a honorary award, but above all an incentive to promote research. The award was instituted to exempt researchers, for a time, from administrative tasks such as applying for funds. Researchers are called to account, but afterwards rather than beforehand. 

Results? The Netherlands have 91 ISI Highly Cited researchers.  By way of comparison, a country like Italy, which has a proud scientific tradition, has only 71, despite being four times larger. (This breaks my heart ) France has 151, and Spain has 18 highly cited researchers. For the record, Iceland has none.

The OECD recommended that Iceland support research centres of excellence. My understanding is that Rannis won't consider this suggestion. Why? This might be a  reasonable decision to take given the available funding, but I hope that this will change. Research centres of international quality can hugely increase the visibility of a country in the research world, and turn it into a hotbed of high class research. Look at what happened to Danish research when the Danish National Research Foundation created its centres of excellence. I had the good fortune of working in Denmark during the lifetime of BRICS, and of its international PhD school (also funded by the Foundation),  and I can tell you that Danish computer science is now able to attract much more foreign talent than before. However, one cannot build BRICS and an international PhD school with project funding. One needs at least five years of substantial funding---an investment that will repay the country many times over. (In the case of BRICS, the funding continued for 14 years, and the centre is still in existence.)

To sum up, we need more funding going to Rannis, which will then be able to provide more varied types of awards, ranging from project funding to individual awards, and strong support for top quality research centres. Moreover, financial support should go to those individual researchers, research centres and laboratories where high quality academic research has been performed consistently, irrespective of the university where they are located. Allocation of resources should be made based on merit, as established by fair and objective peer review. Centuries of scientific work have shown that this is the best, if not the only, way to ensure that whatever support is available be used in the best possible way.

Applying these basic principles will help make Iceland an attractive working place for high quality researchers, thus benefiting the country and its knowledge society. It is not enough to pay lip service to scientific research. It is time for deeds, not words, and the contributors to this blog are offering some food for thought to whoever wants to listen. Is there any life out there?

 

Tímamót í sögu Háskóla Íslands

uppruni: Fréttablaðið, 18. jan

höfundur er Svavar Hávarðsson

 

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir menntamálaráðherra og Kristín Ingólfsdóttir, rektor Háskóla Íslands, undirrituðu samning um kennslu og rannsóknir við Háskóla Íslands í síðustu viku. Um tímamótasamning er að ræða fyrir starf HÍ. Vísindamenn einkarekinna háskóla gagnrýna samninginn og vilja að keppt sé um rannsóknafé á jafnréttisgrundvelli.
Langtímamarkið Háskóla Íslands er að komast í hóp hundrað bestu háskóla heims. Framtíðarsýnin grundvallast á umfangsmiklu stefnumótunarstarfi sem hófst fyrir rúmu ári síðan þar sem meirihluti starfsmanna skólans og fjöldi stúdenta lögðust á eitt um að greina hvert skólinn vildi stefna á næstu árum og hvernig markmiðum skyldi náð.

Bláköld staðreynd

Á árunum 2004 og 2005 voru gerðar þrjár umfangsmiklar úttektir á ólíkum þáttum í starfsemi HÍ. Í kjölfarið skipuðu fráfarandi rektor, Páll Skúlason, og Kristín Ingólfsdóttir nefnd sumarið 2005 sem hafði það hlutverk að taka saman niðurstöður undirbúningsvinnunar og setja fram tillögur um viðbrögð. Samhliða hófst vinna á vettvangi deilda og stjórnsýslu skólans. Einnig var leitað til fjölmargra sérfræðinga innan og utan skólans; fulltrúa stúdenta í grunn- og framhaldsnámi, nýdoktora, fulltrúa atvinnulífs, menningarlífs, stjórnvalda og erlendra sérfræðinga.
Við brautskráningu kandídata í Háskólabíói í febrúar 2006 greindi rektor HÍ síðan frá því að eftir samráð við fulltrúa Háskólaráðs og deildarforseta hefði langtímamarkmið skólans verið sett um að gera HÍ að einum af hundrað bestu háskólum heims. Þessi yfirlýsing vakti mikla athygli og efasemdir um getu íslenskrar menntastofnunar til að ná slíku markmiði. Það væri bláköld staðreynd að samkeppni milli þjóða á sviði menntunar, rannsókna og nýsköpunar ykist með hverju árinu og stefnumótunin ætti að snúast um að gera skólann að afburða menntastofnun en markmið um að verða einn af hundrað bestu væri of háleitt og þjónaði ekki tilgangi í sjálfu sér.

Topp fimm hundruð

Í dag er Háskóli Íslands ekki í hópi fimm hundruð bestu háskóla heims, samkvæmt Shanghai Jiao Tong listanum (SJT) yfir bestu háskóla heims. Litlu mun þó muna að skólinn komist í þann hóp en um tvö þúsund skólar eru metnir inn á lista SJT, sem flestir horfa til varðandi mat á bestu menntastofnunum samtímans. Bent hefur þó verið á að við mat á gæðum er mjög horft til gæða raunvísindadeilda (sérstaklega verk- og stærðfræðideilda), og birtinga greina frá skólunum sem tengjast slíku námi. Þegar aðrir mælikvarðar eru notaðir, til dæmis á gæði félagsfræði- og hugvísindadeilda, horfir öðruvísi við. Því hefur markmið skólans verið gagnrýnt en undir niðri liggur þó aðeins sá metnaður að bæta starf skólans verulega. Markmið um að komast í hóp hundrað bestu háskóla heims er ekki verra en hvað annað í slíkri viðleitni. Kristín Ingólfsdóttir rektor hefur bent á að skólarnir sem fylla flokk þeirra bestu hafi ekki komist þangað fyrir tilviljun heldur sé árangurinn afrakstur markvissrar og metnaðarfullrar menntastefnu sem nú hefur verið lokið við að móta innan HÍ.

Markmið samningsins

Samningur ríkisins og HÍ felur í sér að fjárveitingar til rannsókna þrefaldast á samningstímanum og aukast framlög til kennslu um 75 prósent samanborið við framlög á fjárlögum árið 2006. Rannsóknarframlög til Háskóla Íslands hækka með samningnum um 640 milljónir árlega á tímabilinu 2008 til 2011 eða um tæpa þrjá milljarða í lok samningstímabilsins.

Í samningnum er meðal annars stefnt að því að stórefla rannsóknartengt framhaldsnám við Háskólann með því að fimmfalda fjölda brautskráðra doktora og tvöfalda fjölda brautskráðra meistaranema á samningstímabilinu. Framboð námskeiða í framhaldsnámi verður aukið, meðal annars með auknu samstarfi við erlenda háskóla. Fjölga á birtingum vísindagreina kennara við Háskóla Íslands í virtum, alþjóðlegum, ritrýndum tímaritum og útgáfu bóka gefnum út hjá virtum bókaútgefendum. Auknum framlögum í Rannsóknasjóð Háskólans er ætlað að efla doktorsnám og að undirbúa umsóknir til alþjóðlegra samkeppnissjóða. Jafnframt er gert ráð fyrir að Háskólinn móti sér skýra stefnu um fjarkennslu fyrir árslok 2007 og fjarkennsla verði efld í völdum greinum. Jafnframt er ætlunin að auka samstarfið við rannsókna- og náttúrufræðisetrin á landsbyggðinni.

Gagnrýni

Ekki er búið að taka ákvörðun um hvernig viðbótarframlögum til rannsókna verður varið innan HÍ. Kristín Ingólfsdóttir segir það verða vandasamt en tæplega fimmtíu rannsóknastofnanir eru starfræktar innan vébanda Háskóla Íslands. Líklegt er talið að fénu sem rennur til Háskólans á næstu árum verði skipt jafnt niður á milli rannsóknastofnana innan Háskólans. Þetta er gagnrýnt og bent á að mun líklegra til árangurs sé að láta fé renna í samkeppnissjóði. Vísindamenn græði meira á því að sækja um fé; að keppt sé um peningana og þeir hæfustu fái styrki því þannig nýtist rannsóknafé best.

Vísindamenn í Háskólanum í Reykjavík hafa bent á að eini stóri íslenski rannsóknasjóðurinn, Rannís, veiti um sex hundruð milljónir í styrki á ári. Þar er ávallt krafist mótframlags umsækjenda, oft í formi launa og aðstöðu til rannsókna, en ef því fé sem veitt er til rannsókna innan HÍ með nýgerðum samningi yrði veitt í Rannís væri hægt að losna við kröfuna um mótframlag. Þeir benda á að eftir aukafjárveitinguna eigi vísindamenn innan HÍ mun meiri möguleika á styrkjum úr Rannís en aðrir vísindamenn, þar sem þeir fái mótframlagið tryggt frá ríkinu. Þetta skekki myndina því eftir því sem mótframlagið sé hærra séu vísindamenn samkeppnishæfari um að hljóta styrki úr samkeppnissjóðum. Eins er bent á að svo hátt framlag eins og HÍ fær muni gera Rannís erfitt fyrir að sækja fé til þess að auka samkeppnisstyrki til vísindamanna frá því sem nú er.

Flaggskipið

Hvað sem allri gagnrýni líður er háskólasamfélagið sammála um að nauðsynlegt hafi verið að stórauka framlög til rannsókna á háskólastigi. Eins hefur verið bent á að einn stór alhliða háskóli þurfi að vera til staðar hér á landi og aukin fjárframlög til hans séu eðlileg; þær beri ekki að skoða í samhengi við starf annarra háskóla í landinu eða fjárframlög ríkisins til þeirra. Eðlismunur á námsframboði og skyldum menntastofnana sé of mikill til þess. Hitt er það að vísindamenn innan háskólanna allra, þar á meðal Háskóla Íslands, deila um þá leið sem nú er farin og telja að markmiðum menntamálayfirvalda yrði frekar náð með því að gefa fleirum tækifæri til að nýta rannsóknaféð sem Háskóli Íslands fær næstu árin.

 

 

Vísindastefna meðalmennskunnar?

uppruni: Fréttablaðið, 24. jan. 2007 

 

Vísindin efla alla dáð" er ritað á vegginn fyrir ofan dyrnar að Hátíðarsal Háskóla Íslands. Flestir kunna hendinguna en fæstir líklega kvæðið allt eftir Jónas. Í því segir líka: „...tífaldar þakkir ber færa þeim, sem að guðdómseldinn skæra, vakið og glatt og verndað fá..."


Það er óhætt að segja að Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur hafi verið færðar tífaldar þakkir fyrir að lofa Háskóla Íslands stórauknum fjárframlögum til rannsókna á næstu árum. Framlögum sem eiga að gefa skólanum kraftinn sem hann þarf til að lyfta sér til flugs áður en haldið verður uppá aldarafmæli hans. Og vissulega þurfti HÍ á stórauknum fjárframlögum að halda. Það hefur hann þurft í a.m.k. 15 ár; framlögum til kennslu og uppbyggingar í skóla þar sem nemendum hefur fjölgað gríðarlega, nýjar námsgreinar hafa verið teknar til kennslu og æ fleiri kjósa að bæta framhaldsnámi ofan á hina hefðbundnu fyrstu háskólagráðu. Það hefur lengi legið fyrir. Á það hefur ítrekað verið bent af stjórnmálamönnum og háskólafólki við litlar undirtektir stjórnvalda.


Því var það óneitanlega fréttnæmt þegar menntamálaráðherra ákvað að styðja HÍ sérstaklega á sviði vísindarannsókna. En sú ráðstöfun er ekki eins rakin og frábær og hún ef til vill virðist vera við fyrstu sýn. Hún gengur nefnilega þvert á stefnumótun og uppbyggingu stjórnvalda á undanförnum árum. Sú þróun hefur m.a. getið af sér Háskólann í Reykjavík, á Bifröst og Listaháskóla Íslands. En hvert er vandamálið, gæti einhver spurt?


Vandinn er að fjármagn til vísindarannsókna er best að setja í svokallaða samkeppnissjóði, sem stýrt er af fagnefndum. Vísindamenn hafa þá allir – sama við hvaða háskóla eða stofnun þeir starfa – sömu tækifæri til þess að sækja fé til rannsókna og þurfa jafnframt allir að undirgangast jafningjamat (peer review). Þetta á við á öllum sviðum vísinda, jafn raunvísinda sem hugvísinda. Ráðstöfun Þorgerðar Katrínar skekkir þessa mynd hins vegar verulega og er í raun óskiljanleg í ljósi þróunarinnar á háskólastigi og í vísindasamfélaginu.


Með því að nýta ekki ótvíræða kosti samkeppnissjóðanna er menntamálaráðherra ekki að velja leiðina sem hámarkar samfélagsleg og efnahagsleg áhrif vísindarannsókna. Hún virðist hins vegar hafa ákveðið að feta veg meðalmennskunnar. Það er miður.

Þórunn Sveinbjarnardóttir

Höfundur er alþingismaður.

Stolnar fjaðrir ?

 

Sem hluti af ritstjórnarstefnu minni mun ég í framtíðinni, reyna að setja inn greinar um vísindi, menntun og annað er tengist þessari síðu, er ég finn í innlendum miðlum, lesist Mogga og fréttablaðinu, að höfundum þeirra óforspurðum. Greinar úr Fréttablaðinu hljóta að vera almenningseign og úr því að bloggið er tengt Mbl, hljóta þeir að sjá í gegnum fingur sér með það. Og höfundar væntanlega ánægðir með að fá meiri athygli.  Öll mótmæli sendist á mig og verður vel tekið, allar ábendingar um greinar vel þegnar.

 Pétur Henry

 

 

 

 

 

 

Byrgjum Brunninn?

Það  voru mikið í fréttunum á síðasta ári falsanir á vísindaniðurstöðum bæði í Kóreu og hjá frændum okkar Norðmönnum. Það sem kannski svo fæstir vita er að flest allt fals í vísindum er af öðrum toga, það er allskonar beygingar á niðurstöðum, grátt svæði í gagnaúrvinnslu, "að gleyma" upphafsmönnum hugmynda o. sv. frv.  Öfugt við það sem maður myndi kannski ætla er slíkt fals, ætti kannski frekar að kalla fúsk, líklegra algengara í greinum og ritum þar sem minni almennur áhugi er á, enda þar kannski kröfurnar lægri. Svona er þetta nú, og einn hluti af þjálfun vísindamanna er að sjá í gegnum slíkt t.d. við yfirlestur greina birtra og óbirtra og styrkumsókna. Þetta er svona dæmigert konansemkyndirofninn dæmi sem gerist í bakgrunninum en tekur mikla orku. En hvað gera háskólar þegar að upp kemst um slík mál, hér vandast málið, því yfirleitt verja háskólar sína menn m.a. af því að það lítur illa út fyrir skólann að fólk sem það hafði hafið mögulega til hæstu hæða (sbr. Kóreu og Norðmenn) hafi verið falsspámenn. Svo verður þetta erfiðara eftir því um minna fals og meira fúsk er að ræða, því hver er þá glæpurinn?

Því er mikilvægt fyrir háskóla, hérlendis sem annars staðar, að hafa prótókóla yfir hvernig taka eigi á slíkum málum. Ég hef nú ekki kynnt mér það sérstaklega fyrir íslenska skóla, en hér fylgir með hluti af grein frá Sciencemag eftir  Beryl Lieff Benderly.

http://sciencecareers.sciencemag.org/career_development/previous_issues/articles/2007_01_19/caredit_a0700008/(parent)/68 

 

The limits of trust

But scant evidence bears out that traditional optimism, according to molecular biologist Adil Shamoo of the University of Maryland Medical School in Baltimore, co-author of the textbook Responsible Conduct of Research and the founder and, for nearly 2 decades, the editor of the journal Accountability in Research. "Science in part is self-correcting and in part is not self-correcting," he told Next Wave by telephone. "I differ from scientists [who] think it's all self-correcting, period." Because researchers generally prefer pursuing their own work to redoing others', relatively few studies are ever replicated. Despite a theoretical risk of exposure, therefore, an unknown number of careers have advanced through deceptive or distorted work, he believes. "Any good sociologist will tell you for every [case] that becomes a scandal, there's probably ... 10 to 20" others that go undetected.

Still, "the overwhelming majority of people want to do the right thing," Shamoo says. Truly "pathological" deceivers form only a tiny fraction of scientists. Another 5% to 10% of work, however, falls into an intermediate "gray zone" of lesser dishonesty, he believes. Authors take "small liberties" such as drawing conclusions "that go beyond the data," "chopping off outliers," or using references in biased ways, says George Lundberg, editor of Medscape General Medicine. "Soft plagiarism"--failing to credit ideas to their true originators--is another common "gray zone" abuse, adds Shamoo. "It is up to editors and reviewers to recognize [when scientists] stretch the truth a bit," Lundberg notes.

But before a deceptive paper ever gets into an editor's hands, a number of scientists have worked to develop its ideas and data. If that process had any shady elements, some of those people--most likely including the junior researchers who do much of the bench work--know about it. "I hear at least two dozen heart-wrenching stories [a year], where [the] adviser might steal [a subordinate's] work or fudge the data, and [the subordinates] feel very uncomfortable," Shamoo said.

If an early-career scientist witnesses such a violation, what should he or she do? Taking the situation to higher university authorities can be both risky and ineffective. "Institutions tend to circle the wagons," Lundberg says. "If they have a star who might be blemished somewhat by the disclosure of hanky-panky, institutions tend ... [to] protect their star." In one case he cited, a revelation of plagiarism "resulted in the immediate loss of the job by the person who had plagiarized." But in another, similar case that same year, "the institution didn't do anything. ... The author of the first instance was a relatively small player [who] didn't bring in a lot of money. The other was a large player with a lot of political clout ... who brought in lots of money."

"To me, there is a conflict of interest" when universities police such violations, "especially if the guy brings in $5 million a year," Shamoo agrees. "Universities unfortunately have not dealt with this issue in the past 15 or 20 years in a forthright manner."