Dapurt ástand raunvísinda í Bretlandi?

Í enska dagblaðinu Guardian birtist nýverið grein eftir Nóbelsverðlaunahafann Harry Kroto sem fjallar um dapurlegt ástand grunnmenntunar í vísindum í Bretlandi. Hann tíundar nokkur atriði sem íslenskir valdhafar og stjórnendur menntastofnanna gætu notað sem viðmið bæði hvað varðar menntastefnu þjóðarinnar og skipulag háskólastofnanna. Röksemdafærsla Krotos er í stuttu máli. Vísindalega þjálfað fólk er nauðsynlegt til að finna lausnir við vandamálum nútímans, hvort sem um er að ræða umhverfismál, orkubúskap mannkyns eða hættu frá hryðjuverkamönnum (sem er raunverulegt vandamál í Englandi).Menntakerfið virðist ekki rækta forvitni nemenda, eða kenna þeim leiðir til að seðja forvitni sína um starfsemi lífvera eða tækja. Í sumun tilfellum einblína hæstráðendur í Háskólum á að draga úr kostnaði við kennslu, sem kemur sérstaklega niður á vísindum, sem krefjast oft tækjabúnaðar og sérhannaðara kennslustofa. Kroto leggur samt hluta af ábyrgðinni á ensk stjórnvöld, sem virðast hafa gleymt grunnhugmyndum um aðskilnað ríkis og kirkju, og opnað bakdyr fyrir allskonar “sápukúlu”vísindi (t.d. sköpunarsinna). Slíkt er einstaklega óheppilegt, þar sem ungir nemendur eiga oft í fullu fangi með það að byggja upp sína grunnþekkingu. Vissulega er hægt að nota samanburð á raunverulegum vísindum og “sápukúlu”vísindalíki, í kennslu til að undirstrika hina vísindalegu aðferð, en það verður að vera gert undir réttum formerkjum.Kroto skefur ekki utan af hlutunum, og sendir velvaldar gusur bæði til enska verkamanna- og íhaldsflokksins, sem hafa að hans viti gert fleira rangt en rétt undanfarin 25 ár. Hann telur að hnignun vísindamenntunar í Englandi gefi tilefni til örvæntingar, samanborið lokaorð pistilsins “Do panic”. 

Þess má geta að Kroto vann í 37 ár við University of Reading, í fínni deild sem státaði meðal annars af tveimur öðrum Nóbelsverðlaunahöfum. Engu að síður lagði stjórn skólans til lokun á deildinni, sem var reyndar afstýrt eftir mikla baráttu. Nýverið þáði Kroto stöðu í Bandaríkjunum.

Samantekt Arnar Pálsson

Athugasemdir

[Luca Aceto, 26.5.2007 kl. 22:39]

Thanks for the interesting pointer. I had already read the article by Harry Kroto, and I think that it contains a very powerful warning signal for the educational and political signal in all of the Western world. The situation in Iceland isn't any better than the one in the UK, judging by the figures that were published in Morgunblaðid a while ago. 

I have to correct you on one point. Kroto worked for 37 years at the University of Sussex, my British alma mater, not the University of Reading. (Harry Kroto was still at Sussex when I was working there.) The University of Reading was mentioned in Harry Kroto's article because it recently closed its physics department. 

I asked my PhD supervisor, who unlike Harry Kroto is still a professor at Sussex, what he thought of Harry's article. Here is the gist of his reply.

•  The situation is even worse than Kroto describes. At high school fewer and fewer people are taking any kind of A-level science, and even in the earlier GCSE level courses the kind of science being taught is being watered down (called 21st century science).   
• At A-levels pupils are allowed an arbitrary choice  between a large number of subjects, and of course they opt for the allegedly easier ones.
• Kroto blames the VCs for a lot of the problems associated with science in Universities, but in many cases their hands are tied. Universities are now simply businesses. If you go into the red you fold. So why spend money on building up science departments when you can easily attract hundreds of students in psychology and sociology?

Universities can certainly learn something from the business world, but please let's not get carried away. Let's keep in mind that a university is a different kettle of fish from, and serves a very different purpose than, a money machine.